Viện Tài nguyên, Môi trường và An toàn hóa chất được thành lập với chức năng chính là nghiên cứu và triển khai các dịch vụ tư vấn, xây dựng và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực tài nguyên, môi trường. Các chức năng chính của Viện gồm:
- Nghiên cứu, triển khai các đề tài, dự án về tài nguyên, môi trường, an toàn hoá chất, xử lý chất thải, sức khỏe môi trường, an toàn thực phẩm.
- Thực hiện các dịch vụ khoa học và công nghệ về tài nguyên, môi trường và an toàn hoá chất:
+ Tư vấn, tư vấn đầu tư; tham gia lập và thẩm định các đề tài, dự án; tư vấn, hướng dẫn và chuyển giao công nghệ;
+ Cung cấp các dịch vụ phân tích như phân tích nước, đất, tài nguyên, khoáng sản, hoá chất, thực phẩm, nguyên liệu, thành phẩm...;
+ Cung cấp các dịch vụ tư vấn môi trường như: đánh giá tác động môi trường, đánh giá môi trường chiến lược, xây dựng kế hoạch bảo vệ môi trường, thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, quan trắc môi trường, phân tích và đánh giá môi trường, kiểm toán môi trường, kiểm toán chất thải, quản lý chất thải; các giải pháp bảo vệ tài nguyên và xử lý ô nhiễm, cải tạo và phục hồi môi trường, xử lý môi trường (đất, nước, chất thải rắn,…), khai thác nước, xả nước thải vào nguồn nước, tư vấn chính sách, tư vấn hỗ trợ pháp luật về môi trường, đánh giá tác động xã hội...;
+ Cung cấp các dịch vụ tư vấn hoá chất như lập kế hoạch, biện pháp phòng ngừa ứng phó sự cố hoá chất, xin giấy phép đủ điều kiện sản xuất kinh doanh hoá chất, huấn luyện an toàn hoá chất, sức khỏe môi trường, đánh giá rủi ro môi trường, đánh giá rủi ro và an toàn hóa chất, ...;
+ Cung cấp các dịch vụ về đo đạc như khảo sát, lập dự án, thiết kế kỹ thuật, dự toán công trình đo đạc và bản đồ, kiểm định chất lượng công trình, sản phẩm đo đạc và bản đồ, đo vẽ thành lập bản đồ địa hình, đo vẽ, thành lập bản đồ địa chính các tỷ lệ và bản đồ địa giới hành chính các cấp, xây dựng cơ sở dữ liệu đo đạc bản đồ...; tổ chức hội thảo, tập huấn nâng cao năng lực, chuyên môn liên quan đến tài nguyên môi trường và an toàn hoá chất.
+ Sản xuất, hỗ trợ sản xuất và chuyển giao các kết quả nghiên cứu và ứng dụng công nghệ thông tin về tài nguyên, môi trường, an toàn hoá chất, phân bón.
+ Liên kết, hợp tác với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để nghiên cứu và phát triển các vấn đề liên quan đến tài nguyên môi trường và an toàn hoá chất.
+ Hỗ trợ, tư vấn và triển khai các vấn đề liên quan đến phần công nghệ thông tin, phần cứng máy tính và phần mềm kỹ thuật cao, công nghệ cao liên quan đến lĩnh vực tài nguyên, môi trường và an toàn hóa chất.